သန့်ရှင်းသောအခန်းများတွင် စတက်တစ်ဖြစ်မှုကို ကာကွယ်သည့် နည်းလမ်းများ

၁။ စတက်တစ်လျှပ်စစ်နှင့် အန္တရာယ်များ ဖြစ်ပေါ်မှု

စတက်တစ်လျှပ်စစ်သည် ပစ္စည်းများအတွင်း သို့မဟုတ် ပစ္စည်းများကြားတွင် အီလက်ထရွန်များ ရွေ့ပြောင်းမှု (ဥပမာ- ပိုလာရိုက်ဇေးရှင်းနှင့် ကွန်ဒတ်တီး ပါဝင်သည်) ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ပစ္စည်းမတူ နှစ်ခု ထိတွေ့ခြင်း သို့မဟုတ် အတော်လေးနီးကပ်သော အကွာအဝေးတွင် (ဥပမာ- ၁၀–၂၅ စင်တီမီတာ) ရှိနေပါက ကွန်တမ် တန်နယ်လ်လုပ်ဆောင်မှုကြောင့် အီလက်ထရွန်များ ထိုအကူးအပြောင်းနေရာတွင် ဖြတ်ကျော်သွားပြီး အီလက်ထရွန်များ လဲလှယ်မှု ဖြစ်ပေါ်စေသည်။ အမှီအခိုကင်းသော အခြေအနေ ရောက်ရှိသောအခါ ပစ္စည်းများကြားတွင် တန်ပြားမှု ဖြစ်ပေါ်လာပြီး ထိုအကူးအပြောင်းနေရာတွင် အပေါင်းနှင့် အနှုတ် အားမျှတစွာ ပေါ်ပေါက်လာသည်။ ထိုပစ္စည်းများကို ခွဲထုတ်လိုက်ပါက အတူတူပင် ဆန့်ကျင်ဘက် အားမျှတစွာ ဆောင်ထားလိမ့်မည်။ ဤသည်မှာ စတက်တစ်လျှပ်စစ် ဖြစ်ပေါ်မှု၏ အခြေခံသဘောတရား ဖြစ်ပါသည်။

စတက်တစ်လျှပ်စစ်သည် အဓိကအားဖြင့် နည်းလမ်း သုံးခုဖြင့် ဖြစ်ပေါ်လာသည်-

• Triboelectric Charging : ပစ္စည်းများနှစ်မျိုးကို ထိတွေ့ခြင်း သို့မဟုတ် ပွတ်တိုက်ခြင်းပြုလုပ်သောအခါ အီလက်ထရွန်များသည် အီလက်ထရွန်ကိုင်စွဲမှုစွမ်းအားနည်းပါးသော ပစ္စည်းမှ ကိုင်စွဲမှုစွမ်းအား ပိုမိုကောင်းမွန်သောပစ္စည်းသို့ ရွှေ့ပြောင်းသွားပြီး ပစ္စည်းတစ်ခုကို အပေါင်းဓာတ်ဖြစ်စေပြီး အခြားတစ်ခုကို အနှုတ်ဓာတ်ဖြစ်စေသည်။

• စီးကူးပေးနိုင်သောအောင်မြှင့်ခြင်း : ကွန်ဒေါင်တာများအတွက် အီလက်ထရွန်များသည် မျက်နှာပြားပေါ်တွင် လွတ်လပ်စွာရွှေ့ပြောင်းသွားလာနိုင်သည်။ ကွန်ဒေါင်တာတစ်ခုသည် ဓာတ်မြှုပ်နေသောအရာဝတ္ထုနှင့် ထိတွေ့သောအခါ ဓာတ်အတူညီမျှမှု ရရှိသည်အထိ အီလက်ထရွန်များ ရွှေ့ပြောင်းသွားပြီး စတက်တစ်ဖြစ်စေသည်။

• အီနောက်တစ်ဖြစ်စေသော အောင်မြှင့်ခြင်း : ကွန်ဒေါင်တာတစ်ခုကို ပြင်ပစတက်တစ်ဖြစ်သော ကွင်းထဲတွင် ထားသောအခါ အီလက်ထရွန်များသည် တူညီသောစွမ်းအားများကြား တွန်းလှန်မှုနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်စွမ်းအားများကြား ဆွဲယူမှုကြောင့် ပြန်လည်ဖြန့်ဖြူးသွားပြီး ဓာတ်အမျိုးအစားများ မညီမျှမှုကို ဖြစ်စေသည်။

စတက်တစ်လျှပ်စစ် ဖြစ်ပေါ်မှု၏ အခြေခံသဘောတရားများနှင့် နည်းလမ်းများအရ အီလက်ထရွန်နစ်ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်ရာတွင် စတက်တစ်လျှပ်စစ်ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သော အဆင့်များစွာ ရှိနေသည်ကို တွေ့ရပါသည်။ အီလက်ထရွန်နစ်ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းတွင် လုပ်သားများ၊ အလုပ်စားပွဲများ၊ ကိရိယာများ၊ အစိတ်အပိုင်းများနှင့် ထုပ်ပိုးပစ္စည်းများသည် အားသိမ်းနိုင်ပါသည်။ စတက်တစ်လျှပ်စစ်ရှိနေရာတိုင်းတွင် ESD (Electro-Static Discharge) ဖြစ်စဉ်ဖြစ်ပေါ်မည်ဖြစ်ပါသည်။ အဓိကအန္တရာယ်များတွင် လျှပ်စစ်ဓာတ်စီးကြောင်းများကို ချက်ချင်းစီးဆင်းစေခြင်း၊ စာရင်းဇယားမြေပြင်တန်ဖိုးများ (ဥပမာ-ထုတ်ကုန်မြေပြင်၊ အခှန်းမြေပြင်) တွင် တုန်ခါမှုများဖြစ်ပေါ်စေခြင်း ဖြစ်ပြီး ပုံမှန်လျှပ်စစ်ဆားကစ်၏ ပုံမှန်လည်ပတ်မှုကို ဟန့်တားခြင်းဖြစ်ပါသည်။

စတက်တစ်လျှပ်စစ်အန္တရာယ်များသည် မုန်းလျှပ်စစ် သို့မဟုတ် လျှပ်စစ်သံလိုက်ဝင်ရောက်မှု (EMI) နှင့် နှိုင်းယှဉ်ပါက ထူးခြားသော သဘောတရားများရှိပါသည်-

• ဝှက်ထားသောသဘော - ESD ဖြစ်စဉ်များသည် လူသားများအတွက် မျက်စိဖြင့်မမြင်တွေ့နိုင်သော်လည်း အစိတ်အပိုင်းများကို သိလိုက်မဲ့ပျက်စီးစေနိုင်ပါသည်။

• နောက်ကျခြင်းနှင့် စုဆောင်းမှုသဘော eSD ထိတွေ့ပြီးနောက် ချက်ချင်းမပျက်စီးဘဲ စွမ်းဆောင်ရည်နိမ့်ပါးခြင်းကိုခံစားနိုင်သော အစိတ်အပိုင်းအချို့သည် အသုံးပြုနေစဉ်တွင် နောက်ပိုင်းတွင်ပျက်စီးနိုင်သည်။

• ကျပန်းသဘော eSD ထိခိုက်မှုသည် ထုတ်လုပ်မှု၊ စက်မှုလုပ်ငန်း သို့မဟုတ် ထိန်းသိမ်းမှုအဆင့်တွင်ဖြစ်စေ၊ အားသွင်းထားသောအရာဝတ္ထုများနှင့် ထိတွေ့စဉ်တွင်ဖြစ်စေ ဖြစ်ပွားနိုင်ပြီး အလွန်မမှန်မကန်ဖြစ်သည်။

• ရှုပ်ထွေးမှု eSD ထိခိုက်မှုကို မတူညီသော ပျက်စီးမှုများအဖြစ် မှားယွင်းစွာ ဖြစ်ပွားစေနိုင်ပြီး မှားယွင်းသော ရောဂါအား ရှာဖွေတွေ့ရှိမှုကို ဖြစ်စေသည်။

အီလက်ထရွန်နစ်ထုတ်ကုန်များ စုစည်းခြင်းအတွက် စတက်တစ်လျှောက်တွင် ထုတ်ကုန်အရည်အသွေး၊ ထုတ်လုပ်မှုနှုန်းနှင့် ယုံကြည်စိတ်ချရမှုတို့ကို အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည်။ ထုတ်လုပ်စဉ် ESD အန္တရာယ်ကို နိမ့်ပါးစေရန် သန့်ရှင်းသောအခန်းများတွင် စနစ်ကျသော စတက်တစ်ကာကွယ်စောင့်ရှောက်မှုများ အကောင်အထည်ဖော်ရမည်ဖြစ်သည်။

2. စတက်တစ်လျှပ်စစ်ကာကွယ်ခြင်း

ထိရောက်သော စတက်တစ်လျှပ်စစ်ကာကွယ်မှုသည် အများအားဖြင့် အခြေခံမူသုံးခုကို လိုက်နာသည်-

1. လျှပ်စစ်ဓာတ်အားစုဝေးမှုကို လျော့နည်းစေခြင်း သို့မဟုတ် ကာကွယ်ခြင်း။

2. လုံခြုံသော စတက်တစ်လျှပ်စစ်ထုတ်လွှတ်သည့်လမ်းကြောင်းများကို တည်ဆောက်ခြင်း။

3. လျှပ်စစ်စီးကရံ့ စောင့်ကြည့်မှုစနစ်များကို ထိရောက်စွာ အကောင်အထည်ဖော်ပါ။

၂.၁ ပြောင်းလဲမှုစနစ်

အားကုန်စုပုံမှုကိုတားဆီးရန်နှင့် လျှပ်စစ်စီးကို လုံခြုံစွာ စွန့်ထုတ်ပေးသည့်လမ်းကြောင်းများ ပေးရန် အားကောင်းသော ပြောင်းလဲမှုစနစ်သည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ လျှပ်စစ်စီးကြောင့် ပြောင်းလဲမှုသည် အားကုန်များ သို့မဟုတ် လျှပ်စစ်စီးကိုဖြစ်စေနိုင်သည့် အရာများ (အီလက်ထရွန်းနစ်မဟုတ်သော အရာများ) ကို ကျောက်များနှင့် ဆက်သွယ်ခြင်းဖြင့် မြေကြီးနှင့် တစ်ပြေးညီ အားကုန်ပြောင်းလဲမှုကို သေချာစေပါသည်။ ဤသည်မှာ အားကုန်များ ရွေ့လျားမှုနှင့် ထွက်ပေါ်မှုကို အမြန်ဖြစ်စေပြီး အားကုန်များကို စုပုံမှုမှ တားဆီးပေးပါသည်။

၂.၂ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းချုပ်မှု

လျှပ်စစ်စီးကြောင့် ဖြစ်ပေါ်မှုနှင့် အားကုန်ပြင်းအားသည် ပတ်ဝန်းကျင်ရှိ စိုထိုင်းဆနှင့် လေထဲရှိ အီးယွန်းအတိုင်းအတာနှင့် နီးကပ်စွာ ဆက်စပ်နေပါသည်။ လျှပ်စစ်စီးကြောင့် အားကုန်ပြင်းသည် စိုထိုင်းဆနှင့် ဆန့်ကျင်ဘက်ဖြစ်ပါသည်။ သန့်ရှင်းမှုအဆင့်မြင့်သော ပတ်ဝန်းကျင်များဖြစ်သည့် သန့်ရှင်းသောအခန်းများတွင် အီးယွန်းအတိုင်းအတာနိမ့်ပါးခြင်းကြောင့် လျှပ်စစ်စီးကို ပိုလွယ်ကူစွာဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

တူညီသောလုပ်ဆောင်မှုသည် စိုထိုင်းဆအဆင့်သတ်မှတ်ချက်များအလိုက် မတူညီသော အီလက်ထရိုစတက်တစ်ဗိုးတိတ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။ သို့ရာတွင် စိုထိုင်းဆသည် အလွန်အကျွံများပြားပါက စက်ပစ္စည်းများပေါ်တွင် ရေစွန့်ထုတ်မှုကိုဖြစ်စေနိုင်သောကြောင့် မသင့်မြတ်ပါ။ စိုထိုင်းဆကို ၃၀% မှ ၇၅% အတွင်း ထိန်းသိမ်းထားရန်လိုအပ်ပါသည်။

၃။ အီလက်ထရိုစတက်တစ်ဗိုင်းတိတ် စီးပွားရေး

စိုထိုင်းဆများပြားပါက လူသားများအတွက် ခံစားမှုမရှိသည့်အဆင့်အထိ စတက်တစ်လျော့နည်းစေနိုင်သော်လည်း အထူးသဖြင့် အစိတ်အပိုင်းများကို ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။ မှန်ကန်သောချဉ်းကပ်မှုမှာ စိုထိုင်းဆများပြားမှုသည် စတက်တစ်ဖြစ်ပေါ်မှုကို တားဆီးပေးသော်လည်း စိုထိုင်းဆနည်းပါးမှုမှာ ပိုမိုဆိုးရွားစေကြောင်း နားလည်သဘောပေါက်ရန်ဖြစ်သည်။ စတက်တစ်ထိန်းချုပ်မှုကို တင်းကျပ်စွာလိုအပ်သော ထုတ်ကုန်များအတွက် အများကြီးကာကွယ်ပေးသော နည်းလမ်းများကို ကျော်လွန်၍ စတက်တစ်ဖြစ်ပေါ်မှုကို စောင့်ကြည့်မှတ်တမ်းတင်ရန် လိုအပ်ပါသည်။ လက်တွေ့ဖြေရှင်းချက်များတွင် စတက်တစ်ကာကွယ်ရေးဝင်ရောက်ခွင့်ထိန်းချုပ်မှုစနစ်များနှင့် အချိန်နှင့်တပြေးညီ အီလက်ထရိုစတက်တစ်စောင့်ကြည့်စနစ်များပါဝင်ပါသည်။

၃.၁ စတက်တစ်ကာကွယ်ရေးဝင်ရောက်ခွင့်ထိန်းချုပ်မှုစနစ်

စတက်တစ်လျှပ်စစ်ကို အရင်းအမြစ်မှထိန်းချုပ်ရန် အရေးကြီးနေရာများတွင် အနှောက်အယှက်ဖြစ်စေသော စွမ်းအားထိန်းချုပ်မှုစနစ်များကို အကောင်အထည်ဖော်ပါသည်။ ဤစနစ်များသည် စတက်တစ်ထိန်းချုပ်ထားသောဇုန်များသို့ဝင်ရောက်လာသည့် ဝန်ထမ်းများတွင် သင့်လျော်သော စတက်တစ်တားဆီးသည့် နည်းလမ်းများ သို့မဟုတ် ကိရိယာများရှိမရှိ စစ်မှန်မှုရှိမရှိ စစ်ဆေးပါသည်။ လုပ်ဆောင်ချက်မော်ဂျူးများတွင်-

• စိတ်ဖို့သိမှုနှင့်ခွင့်ပြုချက်စစ်ဆေးခြင်း

• စတက်တစ်တားဆီးသည့် လက်မောင်းပတ်နှင့် ဖိနပ်များစစ်ဆေးခြင်း

• အဆင့်ထိန်းချုပ်ပြားများ

ထိရောက်မှုကိုတိုးမြှင့်ရန် သန့်ရှင်းမှုမြင့်မားသော ပတ်ဝန်းကျင်များတွင် ဝင်ရောက်မှုထိန်းချုပ်မှုစနစ်ကို လေပြွန်စနစ်များနှင့် ပေါင်းစပ်နိုင်ပါသည်။ ဝင်ရောက်မှုလက်နက်ကို လေပြွန်တံခါးထိန်းချုပ်မှုစနစ်တွင် ထည့်သွင်းခြင်းဖြင့် ဝန်ထမ်းများသည် အလုပ်နေရာသို့ဝင်ရောက်သည့်အချိန်မှစ၍ စတက်တစ်တားဆီးသည့် ကိရိယာများ၏ တရားဝင်မှုကို သေချာစေပါသည်။

3.2 စတက်တစ်လျှပ်စစ်ကို အချိန်နှင့်တပြေးညီစောင့်ကြည့်ထိန်းချုပ်သည့်စနစ်

ယေဘုယျအားဖြင့် အီလက်ထရွန်းနစ်ပစ္စည်းများ ထုတ်လုပ်ရာတွင် အီလက်ထရိုစတက်တစ် စမ်းသပ်ကိရိယာများကို မကြာခဏအသုံးပြု၍ ဝန်ထမ်းများ၏ အန္တိစတက်တစ် မှောင်းပြားများကို စစ်ဆေးပါသည်။ ISO 9001 နှင့် ကိုက်ညီမှုရှိစေရန် မကြာခဏအားဖြင့် စာရွက်စာတမ်းများတွင် ကိုယ်တိုင်မှတ်တမ်းတင်ထားပါသည်။ သို့ရာတွင် အန္တိစတက်တစ် မှောင်းပြားသည် လည်ပတ်နေစဉ်အတွင်း မလုပ်ဆောင်နိုင်ပါက သို့မဟုတ် ပြန်လည်ချိတ်ဆက်မှုစနစ်တွင် တစ်စိတ်တစ်ပိုင်း ချိတ်ဆက်မှုပြတ်တောက်သွားပါက မှားယွင်းမှုကို ချက်ချင်းသိရှိရန် ခက်ခဲပါသည်။

ဤအချက်ကို ဖြေရှင်းရန် အချို့သော အီလက်ထရွန်းနစ်စက်ရုံများသည် ပြန်လည်ချိတ်ဆက်မှုစနစ်တွင် စီးပွားဖြစ် အွန်လိုင်းစောင့်ကြည့်မှု မော်ဂျူးများကို ထည့်သွင်းပါသည်။ ပြန်လည်ချိတ်ဆက်မှုဆားကစ်၏ တစ်ခုတည်းဖြစ်မှုကို အသုံးပြု၍ ဆားကစ်၏တစ်စိတ်တစ်ပိုင်းသည် ဖွင့်လှစ်ထားခြင်း သို့မဟုတ် အက်မ်ပီယာများကို အလွန်များပြားစွာခုခံမှုရှိပါက (ဥပမာ- >10 Ω) စနစ်သည် အနီရောင်လေးကို အသံများနှင့်တကွ သတိပေးပါသည်။ ဤစနစ်သည် စာရွက်စာတမ်းများကို စိတ်အားထက်သန်စွာ မှတ်တမ်းတင်ရန် လိုအပ်မှုကို ဖယ်ရှားပေးသည့်အပြင် စောင့်ကြည့်မှုကို စီးပွားဖြစ်စွာ ပြုလုပ်နိုင်စေပါသည်။